Xe Cẩu Tự Hành Là Gì? Tìm Hiểu Chi Tiết Từ A–Z Cho Doanh Nghiệp

Bạn thường xuyên nhìn thấy những chiếc xe tải đặc biệt có gắn thêm một cánh tay cẩu lớn và tự hỏi “đó chính xác là xe gì?” hay “xe cẩu tự hành là gì?“. Nếu bạn đang đi tìm câu trả lời, muốn hiểu rõ về loại phương tiện này để phục vụ cho công việc hoặc đơn giản là thỏa mãn sự tò mò, thì bài viết này sẽ là một cẩm nang toàn diện, giúp bạn giải đáp tất cả các thắc mắc về xe cẩu tự hành.

Xe cẩu tự hành là gì?

Xe cẩu tự hành (hay còn gọi là xe tải gắn cẩu hoặc xe cẩu thùng) là loại xe tải được gắn thêm cần cẩu trên thùng. Đặc tính “tự hành” chính là khả năng tự di chuyển như một chiếc xe tải thông thường, mang theo cần cẩu đến bất kỳ địa điểm làm việc nào mà không cần đến phương tiện vận chuyển hỗ trợ.

Xe này vừa có khả năng vận chuyển hàng hóa, vừa có thể tự bốc dỡ, nâng hạ hàng hóa một cách nhanh chóng và hiệu quả. Khác với xe cẩu chuyên dụng chỉ dùng để nâng, xe cẩu tự hành có thể tự vận chuyển hàng sau khi cẩu lên.

Cấu tạo của một chiếc xe cẩu tự hành

Về cơ bản, xe cẩu tự hành gồm 2 phần chính là: phần xe tải cơ sở và phần cẩu thủy lực

Phần xe tải cơ sở (Base vehicle)

Đây là phần khung gầm, động cơ, cabin và thùng xe, bánh xe,… đảm nhiệm việc di chuyển. Xe tải cơ sở chất lượng có thể đến từ nhiều thương hiệu khác nhau như Hino, Hyundai, Isuzu, Dongfeng…và có tải trọng đa dạng để phù hợp với nhu cầu.

Phần cẩu thủy lực chuyên dụng (Mounted crane)

Bộ phận cần cẩu này có cấu tạo gồm: chân chống (giúp xe cân bằng), thân cẩu, cần cẩu (thường là cần ống lồng hoặc gấp khúc), hệ thống tời cáp và các cơ cấu điều khiển. Đây là bộ phận quan trọng thực hiện các nhiệm vụ nâng hạ. Cần cẩu được gắn chắc chắn vào khung xe, hoạt động dựa trên hệ thống thủy lực, có thể vươn dài, gập lại và xoay 360 độ. Các thương hiệu cẩu nổi tiếng có thể kể đến như Unic, Soosan, Kanglim.

Xe cẩu tự hành hoạt động như thế nào?

Xe cẩu tự hành hoạt động theo nguyên lý cơ bản được ứng dung qua hệ thống thủy lực. Một lực nhỏ tác động lên piston ở đầu này có thể tạo ra một lực lớn hơn nhiều ở đầu kia:

• Động cơ của xe tải sẽ truyền năng lượng cho bơm thủy lực thông qua một bộ phận gọi là bộ trích công suất (PTO).
• Bơm thủy lực sẽ hút dầu thủy lực từ thùng chứa và nén nó dưới một áp suất cực kỳ cao.
• Dầu thủy lực áp suất cao này được dẫn qua một hệ thống ống và van điều khiển. Khi người vận hành gạt tay trang, các van sẽ mở ra, hướng dòng dầu đến các xy lanh thủy lực (piston).
• Áp suất của dầu sẽ đẩy piston bên trong các xy lanh, tạo ra một lực đẩy hoặc kéo cực mạnh để vận hành tất cả các chức năng của cần cẩu như nâng/hạ cần, vươn/thu cần, xoay mâm,…

Các loại xe cẩu tự hành phổ biến

Trên thị trường có rất nhiều loại xe cẩu tự hành, Có hai cách phân loại chính và phổ biến nhất.

a. Theo tải trọng nâng hạ

Xe cẩu tự hành hạng nhẹ: Thường có tải trọng từ 1 tấn đến 5 tấn. Rất phổ biến trong việc vận chuyển hàng hóa thông thường, cẩu cây cảnh, lắp đặt biển hiệu nhỏ.

Xe cẩu tự hành hạng trung: Tải trọng từ 5 tấn đến 15 tấn. Đây là dòng xe được sử dụng rộng rãi nhất trong các công trình xây dựng dân dụng, cẩu máy móc công nghiệp.

Xe cẩu tự hành hạng nặng: Tải trọng trên 15 tấn, có thể lên tới hàng chục tấn. Loại này chuyên dùng cho các dự án lớn, cẩu các cấu kiện siêu trường, siêu trọng.

b. Theo cấu trúc cần cẩu

Cần cẩu gập (Knuckle Boom Crane):

Còn gọi là cần robot, cần gập chữ Z. Loại cẩu này có nhiều khớp nối cho phép nó gập lại rất nhỏ gọn ngay sau cabin xe.

Ưu điểm là cực kỳ linh hoạt, có thể luồn lách và làm việc trong không gian hẹp, dễ dàng đưa vật liệu qua các chướng ngại vật.

Cần cẩu thẳng (Telescopic/Stiff Boom Crane):

Hay còn gọi là cẩu ống lồng. Cần cẩu có cấu tạo gồm nhiều đoạn ống kim loại lồng vào nhau và duỗi ra để tăng chiều dài.

Ưu điểm của loại này là cấu tạo đơn giản, tầm vươn thường xa và cao hơn, rất phù hợp cho các công việc cần đưa vật lên cao hoặc ra xa.

Công dụng và ứng dụng thực tế của xe cẩu tự hành

Nhờ sự linh hoạt vượt trội, xe cẩu tự hành có khả năng đảm nhận khối lượng công việc đa dạng, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và nhân lực:

• Trong xây dựng: Vận chuyển, cẩu vật liệu xây dựng (sắt, thép, coppha), lắp đặt các cấu kiện bê tông, panel, biển quảng cáo trên cao.
• Trong công nghiệp, logistics: hỗ trợ vận chuyển hàng hóa cồng kềnh như máy móc, pallet hàng nặng, và bốc xếp container nhỏ.
• Trong ngành cây xanh đô thị: Cẩu, vận chuyển và trồng các cây xanh có kích thước lớn, cắt tỉa cành cây trên cao.
• Trong cứu hộ, cứu nạn: Cẩu và di dời các phương tiện gặp tai nạn giao thông, giải tỏa hiện trường.
• Trong lắp đặt thiết bị: Đưa máy phát điện, điều hòa công nghiệp, các thiết bị nặng lên các tòa nhà, nhà xưởng.

Thực tế cho thấy, xe cẩu tự hành giúp tiết kiệm 30–40% chi phí nhân công và phương tiện so với việc thuê riêng xe cẩu và xe tải. Điều này làm tăng hiệu quả công việc, đồng thời tối ưu thời gian dự án.

Thông số kỹ thuật của xe cẩu tự hành

Thông số kỹ thuật xe cẩu tự hành gồm:

Sức nâng (Tải trọng nâng)

Đây là thông số quan trọng nhất, chỉ khối lượng tối đa mà cẩu có thể nâng được. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng sức nâng tối đa này chỉ đạt được khi cần cẩu ở vị trí gần nhất với thân xe.

Tầm vươn (Bán kính làm việc)

Tầm vươn là khoảng cách từ tâm xoay của cẩu đến vị trí móc cẩu, cho biết cẩu có thể vươn xa hoặc đưa lên cao bao nhiêu mét. Tầm vươn càng lớn, khả năng làm việc càng linh hoạt.

Sơ đồ tải trọng (Load Chart)

Biểu đồ tải thể hiện mối quan hệ nghịch đảo giữa sức nâng và tầm vươn: cần cẩu càng vươn ra xa, sức nâng cho phép càng giảm đi. Luôn phải tuân thủ nghiêm ngặt biểu đồ tải để đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Dưới đây là chi tiết các thông số kỹ thuật thực tế đối với một số mẫu xe cẩu tự hành phổ biến tại Việt Nam:

• Kích thước tổng thể (Dài x Rộng x Cao): Khoảng 10,100 x 2,500 x 3,690mm đến 12,200 x 2,500 x 3,970mm tùy mẫu xe.
• Kích thước lòng thùng: Từ 6,600 x 2,350 x 600mm đến 8,400 x 2,350 x 600mm.
• Trọng lượng bản thân xe: Từ 13,000kg đến gần 18,000kg.
• Trọng lượng toàn bộ cho phép: Lên đến 30,000kg.
• Tải trọng cho phép chở: Thường từ 7,300kg đến 15,000kg tuỳ loại.
• Sức nâng tối đa: Phổ biến từ 5,000kg (5 tấn) đến 15,000kg (15 tấn) tuỳ loại.
• Bán kính làm việc lớn nhất: Từ 15.5m tới 24.9m.
• Chiều cao nâng lớn nhất: Từ 17.6m tới 28.5m.
• Kiểu cần cẩu/số đoạn: Thường là cần lục giác, 5 đến 6 đoạn cần tuỳ model.
• Góc nâng cần làm việc: 1° đến 78°.
• Góc quay liên tục: 360°.
• Tốc độ ra cần: Từ 11.7 đến 42m/s (mỗi model khác nhau)

Một số thông số đặc biệt theo mẫu xe phổ biến:

Lưu ý khi xem xét thông số kỹ thuật xe cẩu tự hành:

• Luôn chọn tải trọng cẩu lớn hơn tải trọng hàng hóa thực tế để đảm bảo an toàn.
• Căn cứ bán kính làm việc và chiều cao nâng để phù hợp với nhu cầu sử dụng.
• Xem xét đầy đủ các trang thiết bị an toàn để đảm bảo vận hành an toàn tuyệt đối.

Các dòng xe cẩu tự hành hiện nay

Một chiếc xe cẩu tự hành hoàn chỉnh là sự kết hợp giữa xe tải cơ sở và cần cẩu chuyên dụng. Thị trường Việt Nam hiện nay rất đa dạng về thương hiệu cho cả hai phần này.

Các thương hiệu xe tải cơ sở phổ biến

• Nhật Bản (Hino, Isuzu): Nổi tiếng về sự bền bỉ, tiết kiệm nhiên liệu và khả năng vận hành ổn định.

• Hàn Quốc (Hyundai, Daewoo): Được ưa chuộng nhờ thiết kế hiện đại, động cơ mạnh mẽ và nhiều tùy chọn tải trọng.

• Trung Quốc (Dongfeng, Howo, Ollin): Có lợi thế lớn về giá thành cạnh tranh, giúp việc đầu tư ban đầu trở nên dễ dàng hơn.

Các thương hiệu cần cẩu chuyên dụng phổ biến

• Unic (Nhật Bản): Là thương hiệu hàng đầu, nổi tiếng với độ bền vượt trội, hoạt động ổn định và giữ giá tốt.
• Soosan, Kanglim (Hàn Quốc): Rất phổ biến tại Việt Nam, được đánh giá cao về sức nâng khỏe, hiệu suất tốt và mẫu mã đa dạng.
• Tadano (Nhật Bản): Một thương hiệu cao cấp khác, được biết đến với công nghệ tiên tiến và chất lượng hàng đầu.

Ưu điểm và nhược điểm của xe cẩu tự hành

Ưu điểm

• Tinh linh hoạt và tiện lợi, có thể di chuyển nhanh chóng và tự nâng hạ, không cần thiết bị hỗ trợ bên ngoài.
• Tiết kiệm chi phí nhờ giảm chi phí thuê riêng xe tải và xe cẩu, giảm nhân công vận hành.
• Khả năng vận hành trên nhiều địa hình vì xe thường có hệ thống bánh chuyên dụng hoặc trục xoay giúp làm việc ở nơi khó tiếp cận.

Nhược điểm

• Hạn chế về tải trọng, so với xe cẩu chuyên dụng lớn, tải trọng vận chuyển của xe cẩu tự hành bị giới hạn, thường chỉ nâng tối đa 25 tấn.
• Phạm vi hoạt động nhỏ vì cần cẩu có chiều dài và bán kính nâng bị giới hạn, không phù hợp nâng các vật rất cao hoặc khối lượng rất lớn.
• Yêu cầu bảo trì do hệ thống cơ khí phức tạp cần được kiểm tra và bảo dưỡng thường xuyên để tránh sự cố.
• Chi phí đầu tư ban đầu cao: Giá xe cẩu tự hành từ hơn 1 tỷ đến 3 tỷ đồng.

Những nguyên tắc khi vận hành xe cẩu tự hành

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng xe cẩu tự hành, người vận hành cần lưu ý các điểm sau:

• Tuân thủ quy định an toàn vận hành, như kiểm tra trước khi bắt đầu làm việc, đảm bảo tải trọng không vượt quá giới hạn cho phép. Luôn dùng chân chống khi cẩu, không đứng dưới hàng đang treo.
• Thường xuyên kiểm tra và bảo trì các bộ phận như hệ thống dầu thủy lực, dây cáp, bơm, và phanh để duy trì hoạt động ổn định.
• Tuân thủ nghiêm ngặt biểu đồ tải: Không bao giờ cẩu vật nặng hơn tải trọng cho phép ở một tầm vươn nhất định.
• Người vận hành cần được đào tạo bài bản và thông thạo kỹ thuật điều khiển cũng như các quy tắc an toàn.
• Khi làm việc trong môi trường phức tạp như công trường đông người hoặc nơi có nhiều vật cản, cần bố trí cảnh báo và bảo vệ để tránh tai nạn.
• Bảo dưỡng và bảo trì xe cẩu định kì.

Thuê xe cẩu tự hành ở đâu uy tín?

Việc lựa chọn một đơn vị cho thuê uy tín là yếu tố quyết định đến sự thành công và an toàn của công việc. Thay vì chỉ tìm nơi có giá rẻ nhất, bạn hãy xem xét các tiêu chí sau đây:

• Kinh nghiệm và uy tín: Ưu tiên các công ty có nhiều năm kinh nghiệm, có website chuyên nghiệp, địa chỉ rõ ràng và nhận được phản hồi tốt từ khách hàng cũ.
• Đa dạng các loại xe: Một đơn vị chuyên nghiệp sẽ sở hữu nhiều loại xe cẩu tự hành với các mức tải trọng khác nhau, đảm bảo đáp ứng đúng nhu cầu công việc của bạn.
• Đội ngũ vận hành chuyên nghiệp: Tài xế và người điều khiển cẩu phải có đầy đủ chứng chỉ hành nghề, giàu kinh nghiệm và am hiểu về an toàn lao động.
• Quy trình làm việc rõ ràng: Có hợp đồng dịch vụ đầy đủ, quy trình khảo sát hiện trường (nếu cần) và tư vấn giải pháp thi công hiệu quả.
• Giá cả minh bạch: Bảng giá xe cẩu tự hành được niêm yết rõ ràng theo ca, theo giờ hoặc trọn gói. Hỏi kỹ về các chi phí phát sinh (nếu có) để tránh các phụ phí không đáng có.

Nếu khách hàng có nhu cầu tìm một đơn vị uy tín cho thuê xe cẩu tự hành, hãy liên hệ với xe cẩu Tiến Phát qua Hotline 0931 335 628. Chúng tôi đảm bảo mang đến dịch vụ uy tín, chuyên nghiệp và hiệu quả.

Thông tin liên hệ công ty Xe Cẩu Tiến Phát:

• Địa chỉ: Số 151, Đường Châu Thới, Dĩ An, Bình Dương
• Hotline: 0838 567 678
• Email: xecautienphat@gmail.com
• Website: https://xecautienphat.com

FAQs – Các câu hỏi thường gặp về xe cẩu tự hành

Giá thuê xe cẩu tự hành được tính như thế nào?

Giá thuê xe cẩu tự hành thường được tính theo nhiều cách: theo giờ, theo ca (thường là 8 tiếng), theo ngày hoặc theo chuyến/công trình trọn gói. Mức giá còn phụ thuộc vào tải trọng của xe, độ khó của công việc, địa điểm làm việc và khoảng cách địa điểm

Nên mua hay thuê xe cẩu tự hành?

Quyết định này phụ thuộc vào tần suất sử dụng và khả năng tài chính của bạn.
Bạn nên thuê nếu chỉ có nhu cầu sử dụng không thường xuyên, theo từng dự án để giúp bạn tiết kiệm chi phí.

Còn nếu có nhu cầu sử dụng liên tục, hàng ngày (ví dụ: công ty xây dựng, logistics, cây xanh) thì nên đầu tư một chiếc xe mới hoặc mua lại xe cẩu tự hành cũ để giúp chủ động hoàn toàn trong công việc

Xe cẩu tự hành có cần chứng chỉ vận hành không?

Có, và đây là yêu cầu bắt buộc, Cần có ít nhất 2 loại giấy tờ quan trọng:

• Giấy phép lái xe (Bằng lái): Hạng C trở lên, tùy thuộc vào tải trọng của xe tải cơ sở.
• Chứng chỉ vận hành cần cẩu: Đây là chứng chỉ nghề chứng minh người đó đã được đào tạo chuyên nghiệp về kỹ thuật và an toàn khi thao tác với cần cẩu.

Xe cẩu tự hành có thể vận chuyển hàng đường dài không?

Chắc chắn rồi. Xe cẩu tự hành được cấp phép lưu thông trên đường bộ nên hoàn toàn có khả năng vận chuyển hàng hóa đi các tỉnh, chạy đường dài như mọi chiếc xe tải khác.

Tổng kết

Xe cẩu tự hành giữa xe tải và cần cẩu, một giải pháp “2 trong 1” hoàn hảo cho bài toán vận chuyển và nâng hạ. Với những kiến thức trong bài viết này, bạn hoàn toàn có đủ tự tin để nhận diện, hiểu rõ và đưa ra lựa chọn sáng suốt khi cần sử dụng loại phương tiện đặc biệt này cho công việc của mình.